سؤالات متداول

خواص مهم لاستيک چيست؟

لاستيک ها، به عنوان زيرشاخه اي از مواد پليمري هستند که به خاطر داشتن خواص منحصر به فرد،جايگاه و کاربردهاي مهمي در صنايع گوناگون دارند. مهم ترين ويژگي که لاستيک ها را متمايز مي کند، رفتار در اثر اعمال نيرو است که با نيروي نسبتا کم، تغيير فرم بالا و برگشت پذير نشان مي دهد. اين ويژگي سبب شده است در کاربردهايي مانند ضربه گيرها، لرزه گيرها، اُ-رينگ ها، نوارهاي آب بندي، شيلنگ ها، گردگيرها، عايق هاي صوتي و حرارتي و ... استفاده شود که متناسب با شرايط محيط ِ عملکرد (مانند دما، تماس با سيالات و روغن هاي صنعتي، اسيدها و بازها و ...) فرمولاسيون مناسب طراحي و قطعه توليد مي شود.

کليات شناخت لاستيک

همکنون لاستيک به ماده مهم اقتصادي و راهبردي تبديل شده است. در ايالات متحده ، مصرف سرانه لاستيک تقريبا 16.8 و در هندوستان تنها 0.22 است. صنايع حمل و نقل ، شيميايي ، برق و الکترونيک و همچنين فضايي همگن از مصرف کنندگان اصلي لاستيک هستند. وقتي توليد لاستيک طبيعي (کائوچو) بدليل تهاجم ژاپن به مناطق توليد لاستيک سنتزي کرد که به سرعت هم توسعه يافت. بطوري که در حال حاضر 88 درصد لاستيک مصرفي در ايالات متحده منشا سنتزي دارد. صنعت لاستيک موارد زير را شامل مي‌شود. توليد مواد اوليه لاستيک‌هاي سنتزي ، انواع گوناگون لاستيک ، واردات لاستيک طبيعي ، توليد افزودنيهاي لاستيک و نهايتا ساخت فراورده‌هاي لاستيکي. در ابتداي جنگ جهاني دوم وقتي توليد لاستيک طبيعي (کائوچو) بدليل تهاجم ژاپن به مناطق توليد لاستيک متوقف شد. ايالات متحده اقدام به ساخت واحدهاي توليد لاستيک سنتزي کرد که به سرعت هم توسعه يافت. به طوري که در حال حاضر 88 درصد لاستيک مصرفي در ايالات متحده منشا سنتزي دارد. بنابراين عموما لاستيکها را به دو نوع لاستيک طبيعي و لاستيک سنتزي طبقه بندي مي‌کردند. امروزه لاستيکها را به روشهاي مختلف دسته بندي مي‌کنند. کريستف کلمب دريافت که بوميان آمريکا با توپهاي لاستيکي بازي مي کنند. اشياي لاستيکي نيز از چاه مقدس مايا در يوکاتان بدست آمده بود. لاستيک ، تا جايي که مي‌دانيم محصول سرزمين آمريکا است ولي تنها از طريق انتقال آن به خاور دور و کشت در آنجا به اين حد توسعه يافته است. نام Rubber به معني پاک کن را پريستلي کاشف اکسيژن عنوان کرد. وي اولين کسي بود که قابليت لاستيک در پاک کردن اثر مواد را مشاهده کرد. مواد لاستيکي تنها نتيجه تلاش در جهت تفليحي و حفظ موادي چون افتيون ، بوتا‌دي‌ان و ايزوپرن بودند که از تقطير تخريبي لاستيک طبيعي بدست مي‌آمدند، بدين ترتيب راه توليد لاستيک سنتزي گشوده شد.با آغاز جنگ جهاني اول ، انواع نامرغوب لاستيک از دي متيل بوتا‌دي‌ان در آلمان و روسيه توليد شد. گو دير با کشف پخت لاستيک توسط گوگرد در سال 1839 به شهرت رسيد. اين کشف مشکل چسبانکي طبيعي لاستيک را حل کرد و آن را به صورت تجاري در آورد. بيشترين تغييرات به لحاظ تاريخي نتيجه محدوديت واردات لاستيک طبيعي به آمريکا بر اثر تهاجم نيروهاي ژاپني در سال 1941 بوده است. اين حرکت سبب پژوهش و ساخت انواع لاستيک‌هاي سنتزي طي سالهاي بعد شد.

اهميت مواد پايه و اثرات آن در لاستيک چيست؟

مواد يک قطعه لاستيکي، از اجزاي متنوعي تشکيل شده است که هر يک نقش خاص خود را در فرايند ساخت قطعه و تامين خواص عملکردي قطعه خواهد داشت. جز اصلي، رابر (الاستومر) است که به آن اجزاي ديگر، شامل دوده، فيلر، روغن يا پلاستي سايزر، عوامل پخت و ديگر افزودني هاي خاص اضافه مي شود. اين اجزا داخل يک مخلو ط کن داخلي (بنبوري) و سپس روي غلتک مخلوط و همگن مي شوند که به اين محصول نيم-ساخته، کامپاند (آميزه) لاستيکي مي گويند. سپس، کامپاند در فرايند شکل دهي قطعه و پخت قرار مي گيرد و قطعه نهايي حاصل مي شود. روش هاي شکل دهي و پخت متنوع است که مي توان به قالبگيري (فشاري، انتقالي يا تزريقي)، پخت اتوکلاو و يا پخت پيوسته در فرايند اکستروژن اشاره کرد. تهيه آميزه لاستيکي (کامپاندينگ) حساس ترين بخش توليد قطعه است که خواص قطعه نهايي و فرايندپذيري و هم چنين قيمت تمام شده را تعيين مي کند. با توجه به شرايط عملکردي قطعه، اجزاي کامپاند انتخاب مي شود. شرايط عملکردي از قبيلِ دماي عملکردي مستمر، حداکثر و حداقل دماي عملکردي، تماس با سيالات، سوخت، روغن ها و مواد شيميايي خاص، نيروي اعمالي روي قطعه و فرکانس و دامنه نيرو، لزوم چسبندگي به فلز يا الياف، مقاومت در برابر عوامل خورنده مانند ازن و اکسيژن و ... مي باشد. متناسب با مجموعه اي از خواص خواسته شده، ابتدا رابر و سپس نوع و مقدار ديگر اجزا انتخاب مي شود. رابر مي تواند از رابرهاي عمومي مانند NR, SBR, BR و يا رابرهاي خاص مانند EPDM, NBR, NBR/PVC, IIR, CIIR, CR, CSM, ACM, HNBR, EVM, Silicon, FKM, FFKM باشد که محدوده دمايي وسيعي (از منفي 100 درجه تا مثبت 250 درجه سانتي گراد) و مقاومت در برابر انواع مواد شيميايي را تامين مي کند.